اشعار چل سرو

فال چهل سرود

فال چهل سرود مجموعه‌ای از تک بیت‌های به زبان لکی است. مردم لک طبق رسوم قدیمی خود در روزهای جشن ملی یا مذهبی نظیر نوروز یا شب یلدا، با این اشعار فال و طالع بینی می‌کنند. این فال و ابیات آن به ثبت ملی رسیده‌است.

---

                      بیت چل سرو     

---

                 بیت لری                                  برگردان فارسی                                  نتیجه

---

    ۱- اگر میلکت فراموشم بو                   اگه میل و دوستیت فراموشم بشه               خوب 

       سفیدی کفن بالا پوشم بو  کفن سفید               بالا پوشم بشه بد

---

    ۲ –  دسکم بگر بور و مالکت                        دستم و بگیر و بخونه ات ببر                     خوب

           بکم و مهمان تنیا خالکت                     منو مهمونه تنها خاله ات کن

---

   ۳ – و یادته مای کارد بری دسم                     یادت می یاد کارد دستمو برید

         دسمال آووردت بستی له دسم              دستمال اوردی دستمو بستی               میانه

---

  ۴-  یه شو دیمه خواوو ،خواوو دورونیه            شب خواب دیدم خواب دروغ نیستد

        دسم وه گردن دوسکم بیه                        دست تو گردن اون دوستم بوده            خوب

---

  ۵ – وه موینه قسم چیه ژیر اورا                    به این ماه قسم که رفته زیر ابر 

      دت غافل نکی کر هاتیه دورا                    دختر غافل نکنی پسر تو فکرشه              میانه   

---

 ۶ –  بیلا هر شو بو له روژ بیزارم                     بذار همیشه شب باشه ،بیزارم از روز

       ترسم ناکسی شو بنه و کارم                می ترسم ناکسی دوست مونو بهم بزنه         بد

---

 ۷- امروز چن روزه دویر ز یارانم                         امروز چند روزه دور از یارانم

     چوین زمین شور تشنه وارانم                      مثل شوره زار تشنه بارانم                     میانه

---

 ۸ – یه شو تا و صو شم سوزانم بی               یه شب تا به صبح شمع سوزانم بود

     طبل شایم دا دوس مهمانم بی                طبل شادی زدم چون دوست مهمانم بود     خوب

---

 ۹ – خوشا و کری گرمسیر جاسی                خوشا بحال پسری که جاش تو گرمسیره

     منزل ار منزل دم کل همساسی              منزل به منزل دهن تنگ همسایه اشه            خوب

---

 ۱۰- ار دوس بزانه مه حالم                          چوینه اگه دوست بدونه حالم چنینه

     نه زلفه میلی نه خال و سینه                   موهاش و خال بر سینه اش را میکند           خوب

---

  ۱۱- نزانم دتی یا دسگیرونی                            نمی دانم دختری یا نامزد داری

        قرپ قرپ کوشه کت مالم رمونی              صدای کفشات خونه ام رو خراب کرده       بد

---

 ۱۲- و کاردم نکوش زخمم دیاره                  منو با کارد نزن چون زخم تنم هویداست

   مردمه مو شن یه گنه کاره                                  مردم میگن این گناهکاره                 میانه

---

۱۳- هر مای هر مچی له براوورم                  همواره میایی و می ری در برابرم 

       آخر دووارون مارینه سرم                    می ترسم اخر منو گرفتار مصیبتی کنی          بد

---

 ۱۴- ایواره گونی گا و گاو بنونی                   هنگام غروب که گاو ها را می بندند 

      ار تو دلت بو کسی چزونی                     اگه تو بخوای هیچکس چیزی نمی دونه    میانه

---

 ۱۵- صد دوس بگرم هر تو یارمی                   صد تا دوست بگیرم تنها تو یارمیت

     هر تو دوسه کی نوو شکارم                     و تنها دوست تازه شکار کردمی                خوب

---

 ۱۶- زیر سریت نی بو زیر پاییت له بو                 زیر سرت نی و تشک خوابت گلیم  

     ژ مال ، دنیا هر ژنت خاص بو                      از دارائی دنیا همسرت نیک باشه              خوب

---

 ۱۷- دسمال دسکت بیلا دوتا بو                              بذار دستمال دستت دو تا باشه

       یکیش اوریشم یکی کتان بو                            یکی ابریشم و دیگری کتان باشه         خوب

---

 ۱۸- دمکت قوطی ،اوو حوریمونه                          دهانت کوچک ،آبخوری مونه

          دسکت بالش ژیر سریمونه                        دستت تکیه گاه و پناه سرمونه             خوب

---

 ۱۹ – دوس اول خاص ایسه میل سردم                دوست اول نیک و حالا سرد میل ام 

        ژم دلگیر بوینه و حرف مردم                        که به حرف دیگران از من دلگیر شده ای  خوب

---

  ۲۰ – دم قن دنو قن ،لوشکر ینم                            دهان و دندان قند، لب چو شکرم 

         ژافرین ز دوس صد آفرینم آفرین                    و صد افرین به تو ای دوست            خوب

---

 ۲۱- خوشا ل و کری منیشیا ولات                       خوشا بحال پسری پیشت می نشست 

       دسته مه مالیا خالیل پنجه پات               دست و خال  پنجه پایت را مالش می داد       خوب

---

 ۲۲ – سوزه ،سوزم بی، سوزه هزاره             سبز ه،سبز هبود،سبزه  هزارتا 

        سوزه یکی بی داته مغاره                    سبزه یکی بود پناه به کوه برد                      بد

---

 ۲۳- کور گن گن بایی بوینه هماری               کبیر کوه تکه تکه شی صاف بشی مثل دشت

        و لا دوس مچم و سر سواری              پیش دوست برم  با اسب سواری               خوب

---

 ۲۴- خدات و بین د دو گل ژ وهار              خدا  بدهد دو گل از بهار

        اول اسب و زین دوم ژن و مال          اول اسب و زین دوم زن و دارائی              خوب

---

 ۲۵ – سوزه سیلم که لویی بکه زرد                  گندومگون نگاهم کن ولبخندی بزن 

        حکیمم تو بین کی من داشتم درد         حکیم و درمانم تو بودی من دردی داشتم      خوب

---

 ۲۶ – گنم گرمسیر هر تلی جاییی                  گندم گرمسیر هر خوشه جائی 

        بوشه دوسکم شو نوسی بایی              بدوستم بگو شب نمونه و بیاد                 خوب

---

 ۲۷- بومه کونیلک و سر شانکت                   مشک کوچکی می شدم روی شانه ات 

        تک تک بچکیام و نرمی رانکت                قطره قطره می چکیدم به نرمی رانت            خوب

---

 ۲۸- هر مای هر مچی بو تا کلت کم               می آیی و می روی بیا تا بدرقه ات کنم 

       و باووان مچی دس وه ملت کم              بخانه پدری میری تا ببوسم وبدر قه ات کنم    خوب

---

 ۲۹- ز بلینی کوور وژم کرده گل                  از بلندی کبیر کوه خودم رو رها کردم 

       ارا تو دت گلونی ای مبل                      بخاطر دختران چارقد ابریشمی بگردن           میانه

---

 ۳۰ -دمه کت بار بن و نوم دمم                         دهانت رو به دهانم بگذار

        بلکم ساکت بو دل پر غمم                        شاید دل پر غمم ساکت بشه                   خوب

---

 ۳۱- بری تیله دت دان و نوم شومم          گروهی دختران نوجوان از میان شخمم گذشتند 

         مر علی رحم کی و بنه تومم                  مگر علی رحم کنه به کشتم                   بد

---

 ۳۲ – خدا خدام بی وارون باووارو                 خدا خدا می کردم بارون بباره 

         سوزه کر و کول آو ژ رو بارو            دختر سبز چهره آب بر دوش از رود بیاره       خوب

---

 ۳۳ -کراسکت چیته گله دش بازه             پیرهن چیتت تکه ای ازش بازه

       بمارکت بو ای دوس تازه                   مبارکت باشه دوست جدیدم             خوب 

---

 ۳۴ – تلی ژ زلفت پاونی پامه                       تاری از زلفانت پایبند پامه

        گری نوینمت آخر دنیامه                       لحظه ای نبینمت آخر دنیامه                  خوب

---

 ۳۵ –  وسا چترکت ساته بکم خاوو                    در سایه زلفانت ساعتی بخوابم 

نوه نوای آوو شا جنم جام بو                     شاید جهنم جام باشه نشد به درک              بد

---

 ۳۶-  خدا برسان روزی قلیانم                              خدا روزی قلیانم برسون 

         تماکو فروش بکه مهمانم                          تنباکو فروش رو مهمانم کن                  خوب

---

 ۳۷- خدا بسینی حقم ز دایت                       خدا حقم رو از دایه ات  بگیره 

خوم جورت کیشیام کی نیشت و سایت          خودم رنج کشیدم کی در سایه ات نشست  بد 

---

 ۳۸-    هر صو و سحر بانگ خروسان                    هر صبح و سحر بانگ خروسها 

           شوره تلمیت بار تازه عروسان               صدای پای کاروان تازه عروسها               میانه

---

 ۳۹- و در ماله کت ساتی بنیشم                      دم در خونت ساعتی بنشینم 

        هرکس بپرسه بوشم دوریشم                  هر کی پرسید بگم درویشم                      میانه

---

 ۴۰ – خدا خدام بی ژ مال بوینه در                    خدا خدا می کردم از خونه دربیایی 

        چارشو عروسی بکیشنه  سر                   چادر عروسی رو بکشی رو سرت         خوب

---

 ۴۱- ا بالا برزه ز دویر دیاره                              آن قامت زیبا از دور پیداست 

        یا دار حنا یا میخک باره                     یا درخت حنا یا میخک باهاش داره                میانه

---

 ۴۲-ای هوریره مام میخک بارمه                       از محل پایین میام میخک همراه دارم  

و کس نمیمه اری یارمه                           به کسی نمی دم برای یارمه                 میانه

---

 ۴۳- مرمه چه و تم تو چه شنفتی                 مگه من چی گفتم تو چی شنیدی 

        و حرف ناکس تو له من کفتی             بهحرف ناکسان قید دوستی منو زدی          میانه

---

 ۴۴ – تون کرد من کرد هردک کردیمن                  من وتو هردوتا کردهستیم       

         بو دوسی بکیم بلکم مردیمن                      بیا آشتی کنیم شاید مردیم                خوب

---

 ۴۵-  بره بیوه ژن مزگ گردکون حور                      عده ای بیوه زن مغز گردو خور 

         کلاش اور کیشل منی میرده کر        گیوه هاشون ورکشیدن دنبال شوهر میگردن    میانه

---

 ۴۶- مه دوسه می مه تا آخر دوسم بومه

         اوداله بوم اوه کل پوسم بو                                                                         میانه

---

 ۴۷- هر که بوزه بیوه منال دار

 گنم بکیه دول کوچک مای حوار بد

---

 ۴۸- سا بالت شول که بو وسرینم

       شو گرون آگر ها وه درینم میانه

---

 ۴۹- سرداریت مخمل کلنجت ترمه

        دم تین رلف شور عاشقت بیمه خوب

---

 ۵۰-دس بردم گرتم مچه پا بیوه 

       یکله باغ بی نگرتو میوه خوب

---

 ۵۱- دم قن دنون قن لو چی پر ه گل 

        هرکه تو کشته بووه بو ای گل میانه

---

 ۵۲ – ا ننی نومه ژ دور دیاره 

         و پا مشق مکه و چو اشاره میانه

---

 ۵۳ – برا بو وه حور وقته ذراته 

          قالی می کردیه اخته ژیر پاته خوب

---

۵۴ – ا کله چووه که تو دای وه من 

      ار کوور بویام مکنیام ژ بن بد

---

 ۵۵ – هر تا نیشتینه گوش بی و دینم

         تا بوشم حالاته ستاره لینم بد

---

 ۵۶ – هر تا یخکت موینم و واز 

         وبهشت مچم بی روژه و نماز خوب

---

 ۵۷ – خاص دمی دیرین چوی پمه نرمه

         ساتی و حرفه بازارت گرمه میانه

---

 ۵۸-  هرگز و خاصی سرون نه وستی 

         وبان سرون چپه گل بستی    بسیار خوب

---

۵۹-  سیمره و سیکان ملک بومه 

        کله کوور کوه پیچ سو و مه     میانه

---

۶۰ – چمم گل مکیه گل ها و چمم 

       نمم کی بردیه دوست همدمم      بد

---

 ۶۱ – طبیب خوش هاتی نور و پاته وه 

        داری دردکم حا و لاته وه               خوب

---

۶۲  – فدای باله که باله راستم 

        گل و پل کردن تو کراستم  خوب

---

 ۶۳ – دوسه خوش هتی پات و چووانم 

        جای راز و نیاز نیمه شو وانم                  خیلی خوب

---

۶۴ – هرکه بکری منای من ژ دل 

        ساله یه اولاد بسپاری و گل   میانه

---

 ۶۵ – سوزه سوزیکه و سر نثاران 

         سفید برفیکه شفای بیماران            خوب

---

 ۶۶ – ژیر سرت لاس بو برگت پلاس بو 

        اه نم چیل کل هر ژنت خاص بو                      میانه

---

 ۶۷ – یکله یکتا تونی بی همتا

          توکل ار تو بیسه راهنما            خوب

---

 ۶۸ – ای کته سرتا حین حوم کریته 

          میردت بزانی گیست بریته                بد

---

 ۶۹ – تاله ژه زلفت یقم بدوزم 

        و غریوی مچم نخوای بسوزم        بد

---

 ۷۰ – چمه سر کوور گرین دیار بی 

         نیشونه گرین دونه انار بی           خوب

---

 ۷۱ – سوزه خوش هاتی پات ار چاوانم

          ار تو مهمانی تاگه بزانم                         خوب

---

 ۷۲ – خدات و بین ده رفیقی دایا  

        گرده نرم و چرم روین ا لا رشیا           خوب

---

 ۷۳ – بچمه سر گرین ، الون بکم سیر

         دتل نهاون یادتون و خیر              خوب

---

 ۷۴ – ا بالا برز و دویر دیاره 

         چوی مونگ گل غنچه اول وهاره      خوب

---

 ۷۵- دمکت بار بن و نو م دمم 

        بلکم ساکت بو دل پر غمم        خوب

---

 ۷۶ – در پاکت ایرده ای توزه نکه 

        یوژت و خوینی ای حوزه نکه        بد

---

 ۷۷- ایمشو دیم و خو کوگی مشاقان

        تومرز لیلی بی مجنون مه لووان             میانه

---

 ۷۸-  کریل صو باره مینه مون کووه 

          هر جای دوس بوشه هر وره خووه             خوب

 

 

 تک بیتی های مشهور لرستان

لری	ترجمه
ا دوسه مر نونی خوم دوسکتم ار نیای تا قیامت هه چش و ره تم	ای دوست مگر نمی دانی خودم دوست توام اگر نیایی تا روز قیامت هم چش به راه توام
او کیو دار حا میا نیزه سره چش دس د جو ار بشوری مه سی سره رش	آن خالدار که میاید نیزه (ای) بر سر چشماش اگر از جونت سیر شدی می ایستی سر راش
ای فلک وا تیر غم زه مینه بالم همسایا شو خآو نارن د نال نالم	این فلک با تیر غم زده میون بالم همسایه ها شب نمی خوابند از نال و نالم
آسمون تو نوار برفه نییر پا دوسکم دو سفر یادش و خیر با	آسمون تو نبار و ای برف پا نگیر دوستم در سفر است و یادش به خیر
ا مرگ مولتی به تا ماله بالا دخترم به ای بکم کرمه دوما	ای مرگ مهلتی ده تا خانه بالا دخترم را عروس کنم و پسرمو داماد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فارسی

مه چنی دلم میحا مالکه بهاری گآوآرم کوری و میمونم براری  می اسپی دو صورتم جا کرده چی برف سیر دل دم گل نچی ای روزگار رت  نونم بخت منه یا هه چنینه هر کجا سیل می کنم سیا زمینه  نوه دارو ای شوگار چه مجاله دله کم چی صوفیو میل رتن داره  نمیری د خاطرم نه همه وختی نیایی کونج دلم یه داغ سختی

من آنقدر دلم میخواد خونه بهارم را    پسری تو گهواره ام  ومهمونم برارم را  مو سفید تو صورتم نشسته چون برف سیر دل ازم گل نچید تا این روزگاررفت  نمی دونم بخت منه یا که چنینه هرجایی نگاه میکنم سیاه زمینه شب زنده داران این شب مجال نمی ده دل من مثل صوفی ها میل رفتن داره  نمیری از خاطرم تو هیچ وقت گذاشته ای کنج دلم  داغی سخت

 

تک بیتی های لری میر نوروز

لری

فارسی

ماه نو دو پنج دری شوله کشی یه مره سم دوسکه خوم تازه رسیه  مه چنی که سی تونم تو هم بویته و گمونه خاطرم لیوه بویته  مه چنی دلم میحا سی رتن مال هر دوریشی که میا وش می زنم فال  مردمونه زن خو د چگنی نی سآوشو برز و بلن ریشو دینی نی  مردمونه زن خو دو روک روکونه سآوشو برز و بلن کولا رمونه

ماه نو گوشه پنجره شعله کشیده انگاری دوست منه تازه رسیده  آنچنان که براتم کاش که تو هم باشی به گمان خاطرم دیوونه باشی انقدر دلم میخواد کوچ کردن و رفتنها را از هر درویشی می پرسم این رفتنها را ای مردم زن خوب در بین چگنی ها نیست سربندانشان بلند و روی شان دیدنی نیست ای مردم زن خوب تو طایفه رک رکونه سربنداشون بلند و سایه  خراب کنونه