آثارباستاني شهرستان رومشكان

تپه چغابل

از مهمترين آثار باستاني شهر،تپه معروف چِغابَل(چغا به معني تپه، بل به معني بلند)در شمال شهر است. كه قدمت آن به پيش از تاريخ ميرسد وجزو آثار ثبت شده در استان است.نام چغابل نيز از همين تپه گرفته شده است؛اين تپه حدود۲۵ متر بلندي وحدود۲۰۰ متر قطر دارد وبر روي آن ودر اطرافش آثار سفالي متعلق به دوران پيش از اسلام ،سفال هاي منقوش،سنگ هاي چخماق وآثار تاريخي ديگر مانند ظروف پايه دار سفالي بدست آمده است راس تپه داراي يك باروي تاريخي (احتمالاً ساساني) است در حالي كه پايين‌ترين طبقه آن مسلماً از دوره‌هاي پيش از تاريخ انباشته شده است.

قلعه زاغه :

اين دژ در شهرستان رومشگان واقع شده و تماماً از سنگ ساخته شده است . سبك و نوع طاق آن با ساير آثار موجود در استان متفاوت است سنگهاي بكارگرفته شده در اين بنا بصورت حجاري شده و قلوه سنگ مي باشد . دمورگان اين اثر را از آثار دوره ايلامي مي داند اما بنا بيشتر خصوصيات معماري ساساني را دارد . بيشتر قسمتهاي آن در زير خاك مدفون است . به احتمال زياد در قسمت جنوبي آن آتشكده اي وجود داشته است

كمتار(كفتارلان) :

مقصد اصلي هيئت در رومشكان است. حفاري آن در ۱۵ اكتبر تا ۴ نوامبر ۱۹۳۵ با كمك كارگران لر اهل رومشكان انجام شد. در كمتارلان قبر پيرمردي با تبركوچك از مفرغ و گوشواره‌اي بزرگ به دست آمد. در سمت راست جمجمه، يك كاسه مفرغي قرار داشت. قبر زني جوان تعدادي مهر استوانه‌اي و سفال‌هاي دوران اوروك-جمدت نصر و يك مهر استوانه‌اي مربوط به دوران‌آهن از جمله آثار به دست آمده بودند. به طور كلي كفتارلان آثاري از ۳۰۰۰ پ م تا ۵۵۰ پ م را در خود جاي داده است. كفتارلان محوطه‌ايست صاف و گورستاني جديدتر است. قدمت قبور طبق سفال‌هاي به‌دست آمده مربوط ۲۰۰۰ تا ۱۶۰۰ پ م مي‌باشد. مشابهت‌هايي بين آثار كمتارلان با آثار دوره‌ي لارسا و بابل‌قديم در بين‌النهرين مشاهده شده است.

چغاسبز :

محوطه بعدي بود كه حفاري در آن به صورت پله‌اي انجام شد. بقاياي معماري، قبور و ديگر آثار به دست آمده از نوع آثار دوران گيان V تا دوران آهن بودند. نوع معماري سنگي بود و قبور سنگي حاوي ظروف سفالي و مسي بودند و مهرهاي دوران ايلام جديد و پيكره‌هاي سفالي انسان و حيوان از دوران آهن از ديگر آثار به دست آمده از اين تپه بودند. تپه ميرولي در ۳ كيلومتري شمال چغاسبز در پاي كوه سه دن يا سه دندان واقع است. اين تپه داراي قبوري سنگي با سقف خرپشته‌اي بودند. قبور يا خانوادگي بودند يا براي چندين نسل از آن‌ها استفاده شده بود. ظروف در ته ‌گور بودند و تخته سنگ‌هاي بزرگ سقف خرپشته‌اي آن‌ها را تشكيل مي‌داد كه بر فراز ديواره‌هاي صخره‌اي قرار داشتند.

قلعه كوه زاد :

در جنوب دهستان وليعصر يا سراب قاطرچي ، كوه ويزنهار كه به عروس رومشكان نيز معروف است قرار دارد كه جنوب اين كوه ارتفاعي بيش از ۲۰۰۰ متر دارد كه عبور از آن غير ممكن است در سمت شمالي كوه سه دره است كه دره غربي آن داراي يك بناي باستاني است در اين نقطه يك قلعه بزرگ باستاني مشخص مي باشد كه اكنوه آن را قلعه كوه زاد مي گويند و درباره آن افسانه هاي زيادي ذكر شده است و مردم منطقه اشيايي از جمله سكه ها و سيني و مجسمه هاي متفاوتي از آن پيدا كرده اند . موقعيت اين قلعه طوري است كه چشم انداز جنوبي آن تمامي دره سيمره (دره شهر) و حدود غربي آن تا حدود ‹ بدره› و قسمتهاي شرقي دره شهر و دشت رومشكان و طرهان و همچنين دره سرطرهان مي باشد .

غار ويزنهار :

در انتهاي يكي از سه دره عميق ويزنهار غاري است كه در دل كوه كنده شده و حريم ديدگاه آن سراسر دره را شامل مي شود .از ميان دره و يا اطراف آن راهي براي رسيدن به در غار وجود ندارد و ارتفاع دهانه تا كف حدود ۲۰۰ متر است در انتهاي بن بست دره دريچه اي است كه به پله هايي منتهي مي شود كه از كوه كنده شده و به محيط غار مي رسد اين پله ها با چند پيچ و خم ولي حساب شده دره را به غار متصل مي كند . تا نزديك به ۲۵ سال پيش كسي از وجود اين پله ها آگاهي نداشت ولي به طور تصادفي دريچه اي پيدا شده كه بنا به گفته شخصي كه آن را پيدا كرده است تفصيل آن بدين شرح است :« روزي عده اي از اهالي تصميم مي گيرند كه به هر ترتيبي كه شده اين غار را تسخير كنند . جمعي از افراد ورزيده با ريسمان و طناب و چند نرده بان به پاي غار مي رسند هر چه تلاش مي‌كنند راهي نمي يابند زيرا وضع دهانه غار طوري است كه نه از بالا مي توان به آن رسيد و نه از جانب دره مي توان داخل غار شد در اين ميان يكي از افراد متوجه مي شود كه در دامنه ديوار غار منتهي به دره نيمه سنگي از خاك بيرون است و از ديوار كوه كمي فاصله دارد او هم با تيشه اي كه در دست دارد كمي اطراف آن را مي كند و سنگ را از جاي خود كنار مي زند بعد متوجه دريچه مي شود كه وارد آن گرديده و از پله هاي آن بالا مي رود تا به

غار مي‌رسد و بعد هم همراهان خود را آگاه مي سازد . سطح داخل غار چند وسيع نيست ولي قسمت‌هايي از ديوار را تراشيده و مي توان به راحتي در آن گردش كرد شايد با بررسي و خاكبرداري از آن بتون تاريخ آن را مشخص كرد به هر حال اثر بسيار زيبايي ازدارد.

تپه کلک مهکی

تپه کلک مهکی مربوط به عصر مس – مفرغ- سده‌های میانی دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان رومشکان، بخش مرکزی، دهستان رومشگان شرقی، روستای مهکی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۲۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تپه چغا آملا

تپه چغا آملا مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان کوهدشت، بخش رومشگان، دهستان رومشگان غربی، روستای شیخ‌آباد قاطر چی واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۶۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

رديف نام اثر نام روستا

۱ تپه چغابل چغابل

۲ تپه زاغه رحمان آباد

۳ تپه خنك لالوند

۴ تپه گنبدي رشنو

۵ تپه كلك رنگين بان

۶ تپه عمولان بازونداصل

۷ تپه گلستانه گلستانه

۸ تپه محوطه اي چال زر عبدالبيگي

۹ قنوات كهريز كهريز

۱۰ گيژان وسيد سهل الدين گيژان

۱۱ تپه خنك آقاجان

۱۲ تپه چغابور چغابور

۱۳ تپه چغا رشيد مهكي

۱۴ تپه كمتارلون رومياني

۱۵ قلعه عالي آباد عالي آباد

۱۶ چم خزينه موسي آباد

۱۷ قنات بر آفتاب عالي آباد

۱۸ تپه چغا سبز چغاسبز

۱۹ تپه آملا شيخه آباد

۲۰ قلعه ويزنهار وليعصر

۲۱ راه سفيد رماوند

تپه کلک مهکی ۲۲